Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Έχω την τιμή να παρουσιάσω τις προγραμματικές θέσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τρίπτυχο που δεν προσδιορίζει μόνο έναν εύληπτο συμβολισμό, αλλά αναδεικνύει και τα τρία πεδία στα οποία διακινούνται η αγωνία και η δικαιολογημένη απαίτηση των πολιτών για αξιόπιστη Δικαιοσύνη, για ουσιαστική διαφάνεια, ώστε να καθίσταται εφικτός ο κοινωνικός έλεγχος, για στήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δοκιμάζονται, κυρίως των εργασιακών και τα οποία κονιορτοποιήθηκαν με διατάξεις του μνημονίου (συλλογικές συμβάσεις, μετενέργεια, επιλογή του ευνοϊκότερου όρου κ.α.).
Αυτά είναι φροντίδες και χρέη της κυβέρνησης και της πολιτείας.
Είναι αέναη η προσδοκία του ανθρώπου από όταν μέτρησε τα πρώτα βήματά του στη γη αναζητώντας Δικαιοσύνη με διάθλαση στην κοινωνία και δίνοντας το περιεχόμενο για κοινωνική Δικαιοσύνη. Παρούσα είναι σήμερα και η απαίτηση του Έλληνα πολίτη για αξιοπιστία, μόνο που η δικαστική εξουσία, έτσι την ορίζει το Σύνταγμα, δεν είναι μόνη της στον ωκεανό. Συνυπάρχοντας με άλλες εξουσίες έχει την παθογένεια και των άλλων κρατικών εξουσιών και δέχεται στο χώρο της τις τοξίνες εκείνες από τις άλλες εξουσίες με συνέπεια να προσδιορίζονται συμπεριφορές και να δημιουργούνται δυσλειτουργίες. Έτσι, στο αίτημα του πολίτη για γρήγορη και αξιόπιστη Δικαιοσύνη, λέμε πώς ; Όταν δεν υπάρχουν συνθήκες, όταν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι. Για παράδειγμα, σε γόνιμο Ειρηνοδικείο, λόγω έλλειψης δικαστικού υπαλλήλου, υπάρχει πινακίδα στο κλειστό δικαστήριο – «τα κλειδιά στο Αστυνομικό Τμήμα». Σε Ειρηνοδικείο σε νησί των Κυκλάδων έχει επιστρατευθεί καθαρίστρια, η οποία εγγράμματη ούσα, εκτελεί χρέη γραμματέα. Έχουν κοπεί οδοιπορικά στους υπαλλήλους που επιδίδουν αποφάσεις. Οι δικηγορικοί σύλλογοι δίνουν παντί τρόπω τη συνδρομή τους για τη λειτουργία των δικαστηρίων, λόγω των μεγάλων ελλείψεων είτε σε υλη γραφική είτε σε υλικά καθαριότητας, όπως ένας πολύ μεγάλος δικηγορικός σύλλογος δίνει την υλη για την έκδοση των κλητηρίων θεσπισμάτων, ο δε Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών διαθέτει δικηγόρους που τους αμείβει για τη γραμματειακή υποστήριξη των δικαστηρίων.
Πώς να τρέξουν οι προθεσμίες και να επιταχυνθεί η Δικαιοσύνη; Εδώ αναδεικνύεται και το χρέος της πολιτείας. Εμείς προωθούμε μια διαδικασία μετατάξεων ως ο νόμος επιτρέπει. Προωθούμε την επιμήκυνση του χρόνου προκειμένου οι νέοι και οι νέες που πέτυχαν σε ένα διαγωνισμό να ενταχθούν στο δικαιικό μας σύστημα ως δικαστικοί υπάλληλοι.
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πόλεις που έχουν καλά κτίρια. Όμως, στα δικαστήρια του Πειραιά στενάζουν οι υπάλληλοι. Με προτροπή του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά επισκεφθήκαμε το παλαιό καπνεργοστάσιο «Κεράνη». Και ενώ αναμέναμε να αντικρύσουμε ό, τι από το χρόνο θα είχε απομείνει, είδαμε ένα πολυτελές κτίριο που παραμένει κλειστό από το 2005, με τη σκέψη ότι θα εγκατασταθεί πότε το ένα υπουργείο πότε το άλλο. Το ελληνικό δημόσιο καταβάλλει για τα δικαστήρια του Πειραιά μισθώματα 1.300.000 ευρώ ετησίως, ενώ η μεταστέγαση όλων των δικαστικών υπηρεσιών στο κτίριο «Κεράνη» δεν υπερβαίνει τα 2.500.000 ευρώ. Μπορείτε να αντιληφθείτε πλέον τις συνέπειες μιας αβελτηρίας αλλά και το χρέος της πολιτείας απέναντι στη Δικαιοσύνη.
Η μηχανοργάνωση είναι πάντα ζητούμενο. Γίνονται βήματα. Για εμάς είναι στόχος έτσι ώστε οι ανθρώπινες συνθήκες να διασφαλιστούν αλλά και η επιτάχυνση της Δικαιοσύνης να γίνει πραγματικότητα. Αυτές είναι οι συνέπειες και έχουμε φθάσει στο σημείο να εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια 440.000 υποθέσεις. Ένας δημόσιος υπάλληλος ή υπάλληλος δημόσιου οργανισμού για να καταθέσει αγωγή, παίρνει δικάσιμο μετά πενταετία και ένας εργαζόμενος για να διεκδικήσει τις αποδοχές του μετά από δυόμιση χρόνια. Στο Ειρηνοδικείο Περιστερίου παίρνουν δικάσιμο το 2017. Αν μάλιστα εφαρμοστούν οι τελευταίες διατάξεις του νόμου 4055 που αυξάνει την καθ’ ύλην αρμοδιότητα των δικαστηρίων θα υπερβούμε το 2020. Δεν είναι αυτό Δικαιοσύνη.
Το δημόσιο είναι ο καλύτερος και ο χειρότερος πελάτης. Ασκεί κατά κόρον όλα τα ένδικα μέσα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στο Β’ Τμήμα του ΣτΕ, το 2010 είχαν κατατεθεί εκ μέρους του δημοσίου 808 αναιρέσεις και το 2011, 2.184 αναιρέσεις. Η άσκηση αυτή οφείλεται είτε σε ευθυνοφοβία είτε κυρίως στην εφαρμογή μιας ιδιότυπης δημοσιονομικής πολιτικής σύμφωνα με την οποία το δημόσιο για να μην εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του ασκεί ένδικα μέσα ώστε να μακραίνει ο χρόνος εξόφλησης. Άρα υπάρχει συνευθύνη.
Με βάση την κατάσταση αυτή, οι Ελληνίδες και Έλληνες δικαστές επιχειρούν τα πάντα. Αισθάνομαι την ανάγκη από τη μακρά πορεία μου στο χώρο της Δικαιοσύνης και όχι με την ιδιότητα του υπουργού Δικαιοσύνης να διαβεβαιώσω πως η μεγάλη πλειονότητα των δικαστών στέκεται σε υψηλό επίπεδο ευθύνης. Και οφείλουμε να τους τιμήσουμε. Το επίπεδο αξιοπιστίας των περισσότερων δικαστών κάθε άλλο είναι κατώτερο από δικαστήρια άλλων χωρών της Ε.Ε. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι, οι λιγότεροι -αλλά προκειμένου για τη Δικαιοσύνη είναι μεγάλο ποιοτικό μέγεθος- οι οποίοι είτε δεν θέλουν, είτε δεν μπορούν, δεν βρίσκονται σε αντίστοιχο επίπεδο ευθύνης. Τα αρμόδια συμβούλια πρέπει να τους αξιολογήσουν. Όπως υπάρχουν και οι ελάχιστοι, εκείνοι για τους οποίους τα συμβούλια έπρεπε να έχουν πει τον τελευταίο τους λόγο, τον τελικό λόγο, γιατί δεν μπορούν να μένουν στο χώρο της Δικαιοσύνης. Αναμένουμε αυτόν τον τελικό λόγο. Αναγνωρίζουμε το έργο που παράγεται στα συμβούλια, ενισχύουμε το κύρος τους αλλά πρέπει να λέμε κάποτε τα πράγματα με το όνομά τους. Πολλούς θα έχετε ακούσει από το βήμα αυτό να μιλάνε για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης από θέση ισχύος αλλά να την αμφισβητούν όταν χάνουν αυτή την ισχύ τους. Για μας η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι διασφαλισμένη από το Σύνταγμα και τους νόμους, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε. Αυτά όμως για την εξωτερική ανεξαρτησία.
Για την εσωτερική ανεξαρτησία, για το πώς διαρθρώνονται οι υπηρεσίες, για το πώς παρεμβαίνει ο ανώτερος στον κατώτερο, εδώ υπάρχει πρόβλημα. Και εδώ παρακαλούνται τα θεσμικά όργανα της Δικαιοσύνης να πουν το δικό τους λόγο. Να διευκρινίσουμε, μιλάμε για τη Δικαιοσύνη όλου του δικαστικού σώματος. Η ελληνική κοινωνία απαιτεί Δικαιοσύνη από όλους. Δεν αναζητεί τον έναν και να τον επικαλείται. Ας αφήσουμε πλέον τη μυθολογία, να επικαλούμαστε τον Τερστέτη ή τον Πολυζωίδη ή στα βάθη των αιώνων τον ταπεινό εκείνο Πρώσσο μυλωνά, που υπερηφανευόταν γιατί υπάρχει Δικαιοσύνη στην πρωτεύουσα. Εμείς ζητούμε μακριά από το εικονοστάσιο των θεσμών, Δικαιοσύνη από όλους, ανεξαρτησία από όλους. Και οι δικαστές έχουν τη διασφάλιση, έχουν την κοινωνία μαζί τους αρκεί να το θέλουν και οι ίδιοι. Γιατί λυπάμαι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνων που αναζητούν ερείσματα σε κέντρα εξουσίας ή επιλέγουν συνάφειες που τους εκθέτουν.
Ενόψει των τοποθετήσεων , όπως προβλέπει το Σύνταγμα και τις οποίες θα αποφασίσει το υπουργικό συμβούλιο, ο υπουργός Δικαιοσύνης και ο υφυπουργός χρεώνονται ότι τα κριτήρια κάθε άλλο παρά κομματικά, πολιτικά θα είναι. Για μας αυτό τελείωσε. Αλλάζει ρότα το υπουργείο Δικαιοσύνης. Η τοποθέτηση σε θέση ευθύνης, οι προαγωγές, η συμμετοχή σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές δεν είναι για δικούς μας, γιατί όλοι είναι δικοί μας. Είναι με βάση άλλα κριτήρια. Στον μέλλοντα χρόνο οι επόμενοι ας χρεωθούν τη συνέχιση αυτής της τακτικής.
Λέγεται ότι οι δικηγόροι είναι οι συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης, πλην όμως, δεν παύουν να υφίστανται τις συνέπειες εφαρμογής δοξασιών ότι δήθεν είναι κλειστό το επάγγελμά τους. Στην Ελλάδα το δικηγορικό επάγγελμα όχι μόνον είναι ανοιχτό αλλά μόνον όποιος δεν θέλει δεν γίνεται δικηγόρος, σύμφωνα και με σχετική νομολογία του ΣτΕ , αρκεί να έχει αποκτήσει πτυχίο νομικής και πριν από 50 χρόνια. Αυτές τις δοξασίες που προβάλλονται εμείς δεν τις δεχόμαστε. Και την ιδιότητα που μου είχαν δώσει οι δικηγόροι δεν την αξιοποιώ αλλά δεν με παρεμποδίζει να πω ότι όσο δεν θέλω νεόπτωχους δικηγόρους οι οποίοι αναζητούν σε γραφεία 300 και 500 ευρώ ως αντιμισθία, άλλο τόσο δεν δικαιούμαστε να τους δώσουμε τροφή σε δοξασίες που μιλούν για κλειστό επάγγελμα.
Το φυλακιστικό σύστημα, που το λένε σωφρονιστικό, όλοι το γνωρίζετε. Εμείς με τον κ. Καραγκούνη επισκεφθήκαμε τις πτέρυγες των φυλακών Κορυδαλλού, επικοινωνήσαμε με τους κρατούμενους,. Ξέρουμε ότι οι καταστάσεις είναι θλιβερές. Θα κάνουμε συγκεκριμένες επιλογές και προτάσεις, όχι μόνο με το άνοιγμα νέων φυλακών, αλλά και την εφαρμογή ρυθμίσεων όπως είναι ο Σωφρονιστικός Κώδικας που έγινε υπό τον καθηγητή κ. Πανούση, και ο εξορθολογισμός, μετά από διάλογο, του νόμου περί ναρκωτικών, με βάση νομοσχέδιο που συνέταξε επιτροπή υπό τον καθηγητή κ. Παρασκευόπουλο.
Έχω το χρέος να αναφερθώ και πάλι στην ανάγκη υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για τους πολλούς και για τους λίγους, χωρίς αντιπαλότητες. Η υπεράσπιση των πολλών δεν πρέπει να είναι παράλειψη για την υπεράσπιση των λίγων. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε μια ολιστική δικαιική αντίληψη και να εφαρμόσουμε μια ολιστική πολιτική διασφάλισης δικαιωμάτων τόσο των πολλών όσο και των λίγων. Συνδέουμε αυτό, με την ασφάλεια του πολίτη, είτε ως ατομικό δικαίωμα είτε ως όρο για την ύπαρξη των άλλων δικαιωμάτων. Ασφαλής να ζω, στο σπίτι μου, στη γειτονιά μου, στον περιβάλλοντα χώρο, να διακινώ τις ιδέες μου, να είμαι ελεύθερος, να συμμετέχω, να διαδηλώνω.
Ευχαριστώ τον Φώτη Κουβέλη και τη ΔΗΜΑΡ που μου ανέθεσαν στην περίοδο αυτή τα δύσκολα, σε δύσκολους καιρούς και δύσκολες συνθήκες. Ελπίζω ότι με τον υφυπουργό θα τα καταφέρουμε. Αλλά και αν δεν τα καταφέρουμε όλα και αποδειχθούμε εραστές της ουτοπίας, έχει και αυτό τη γοητεία του. Σε κάθε περίπτωση ο δρόμος για τη Δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα μένει πάντα ανοιχτός.
40.303503
21.784225
Νέα Δικηγορία, Τώρα ! 